Oma vertelt: Oorlog in BorneDeel 2 “Stil maar! Niet meer over praten!”

BORNE - We pakken het verhaal van de belevenissen van mijn oma in de tweede Wereldoorlog weer op. Met in dit verhaal de rauwe en smerige waarheid die de oorlog met zich meebrengt. Angst, verdriet en verlies. Daarnaast lees je in dit deel hoe in die tijd werd omgegaan met traumatische ervaringen. Simpel genoeg door ze dood te zwijgen en er nooit meer over te praten.

In het vorige verhaal lazen jullie dat mijn vader bij Stork werkte in de oorlog. Ik weet nog goed dat ik meerdere keren vanuit Borne de rookwolken boven Hengelo zag hangen. Dan wist ik weer dat Hengelo gebombardeerd was. Dit gebeurde meerdere keren in de oorlog. Op een dag kwam mijn vader zwaargehavend thuis van zijn werk in Hengelo. Stork was gebombardeerd. Toen hij thuiskwam had hij alle vellen op z’n benen loshangen. Terwijl de bommen om hem heen alles vernietigden kon hij op zijn handen en knieën door de goten van de straten weg kruipen en werd zijn leven wonder boven wonder gespaard. De beelden staan helder op mijn netvlies, alhoewel er tijdens en na de oorlog nooit meer over is gesproken.

Er was altijd angst dat er een bom of een vliegtuig op ons huis terecht zou komen. ‘S Nachts werden we dan uit bed gehaald door mijn ouders om te schuilen in de sloot achter ons huis. Aan de horizon zag je dan hoe vanuit vliegveld Twente de Duitse jagers opstegen om de Engelse bommenwerpers neer te schieten. Met de V1 lanceerplaats in het Nijreesbos in Almelo was er een tweede angst, omdat deze raketten na het lanceren over Borne heen vlogen. Je was dan altijd bang dat zo’n raket naar beneden zou komen. Eenmaal gebeurde dit ook. Ik weet nog goed dat ik samen met mijn buurvrouw op dat moment in de sloot ben gesprongen om te schuilen.

Ook Borne werd meerdere keren gebombardeerd tijdens de tweede wereldoorlog. Hierbij vielen ook dodelijke slachtoffers. Er is een herinnering hieraan die ik nooit meer zal vergeten.
Ik ging naar de christelijke school op de Bleek toen op een dag de fabriek Spanjaard werd gebombardeerd. Er waren zware explosies en ik zag dat de ruiten van de scholen eruit knalden. Overal lagen glasscherven. Omdat we op klompen liepen werden deze voorafgaand aan de les voor het klaslokaal in de gang gezet. Op mijn blote voeten ben ik toen dus de school uit gerend. Buiten liep een man en deze ben ik in de armen gevlogen. Dit bleek meneer Slettenhaar te zijn van de sigarenzaak. Hij kende mijn moeder en hij heeft me toen naar huis gebracht.

Bij een ander bombardement op Borne werden verschillende woningen geraakt. Mijn moeder vroeg me toen om te gaan kijken of mijn opa en oma getroffen waren bij het bombardement. Ze woonden in de buurt van de Gereformeerde Kerk aan de Schaepmanstraat. Toen ik de straat in liep waar ze woonden zag ik iets vreselijks. In een grote boom zag ik de resten van een menselijk lichaam hangen. Ik kan dit nooit meer vergeten. Ik was zo bang dat ik hard naar huis ben gerend. Mijn moeder zei: “stil maar!” En er is vervolgens nooit meer over gepraat..

Later bleek dat mijn opa en oma enorm veel geluk hebben gehad. Toen de bommen naar beneden vielen riep mijn oma: “Hennik, snel! Kom uit de stoel en kruip naar de keuken!” Toen het bombardement voorbij was zagen ze dat in de stoel waar mijn opa had gezeten een grote granaatscherf stak. Als hij was blijven zitten was hij dood geweest.

Volgende week, voorafgaand aan dodenherdenking en Bevrijdingsdag, het laatste deel van Oorlog in Borne.