Oekraïense kunstenares Anastasia Borovenska:

BORNE - Toen Anastasia Borovenska (28) dit voorjaar Oekraïne ontvluchtte, dacht zij de oorlog achter zich te laten, maar nu – bijna vijf maanden later – weet zij dat de oorlog in haar hoofd is meegereisd tijdens haar vlucht. Door een hard dichtslaande deur in vluchtelingenopvang Maria Mediatrix kan de herinnering aan de bombardementen die zij van dichtbij meemaakte in alle hevigheid terugkeren. Als afgestudeerd beeldend kunstenares probeert zij die herinnering in beelden vast te leggen. Alledaagse dingen kunnen daarbij in haar beschadigde geest een andere betekenis krijgen. Met de weinige middelen die haar in de opvang beschikbaar staan, heeft zij dit de afgelopen maanden in beeld gebracht en vanaf vandaag zijn die beelden met verklarende teksten te zien in de foyer van Kulturhus De Bijenkorf.

door Peter van der Molen

Anastasia is afkomstig uit een plaatsje ten zuid - oosten van Kiev waar een olieraffinaderij de voornaamste werkgever voor een groot deel van de bevolking vormde. Ook Anastasia’s vader had er een baan en een gegarandeerd inkomen totdat de bommen insloegen. Zij was er getuige van hoe afweergeschut de Russische raketten probeerden te onderscheppen. Oorverdovende explosies die nog in haar hoofd nagalmen.

Zij zag maar een uitweg: Oekraïne verlaten. Alleen en als enige van de familie. Alles achterlaten. Ouders, grootouders, broer en . . haar zwarte kat!

‘Poetin heeft mij alles afgepakt. Mijn zelfvertrouwen. Mijn toekomst. Ik hoop dat hij in de hel zal branden’!

Die toekomst lachte haar tot kort voor de overval nog zo zonnig toe. Aan de kunstacademie had zij enkele jaren eerder met goed gevolg haar studie voltooid en was daarna aan een studio verbonden. Het werken met keramiek stond op de eerste plaats en op de academie leerde zij naast de technologie van het keramiek maken onder meer werken met combinaties, kleurstelling, design en anatomie. Na het afronden van die studie kon zij bij een studio als manager en docent aan de slag.

Letterlijk met een slag werd de toekomst van een jonge goedlachse vrouw aan diggelen geslagen.

Anastasia pakte enkele bezittingen bij elkaar en liet alles achter zich. Na wat omzwervingen kwam zij bij de familie Wessels in Enter terecht.

’ Zij hebben veel voor mij betekend. Zij gaven mij wat ruimte en de gelegenheid om iets van mijn zelfvertrouwen terug te vinden. Ik heb veel aan hen te danken. Ik liep de duisternis in en verloor mij in mijzelf. Ik ben nu bezig met overleven en kan niet aan een toekomst denken. Ik mis het sociale leven. Het leven hier heeft voor een cultuurschok gezorgd. Het is heel wat anders als je ergens als toerist komt en weer vertrekt. Ik heb de oorlog in mij en dat zorgt soms voor een depressie’.

Kon Anastasia in het verleden haar gevoelens keramisch verbeelden, in Maria Mediatrix bestaat daartoe geen gelegenheid. Maar zij heeft een nieuwe uitlaatklep gevonden.

‘Ik schilder niet alleen wat ik zie, maar ook wat ik daarbij voel, wat het in mij oproept. Elke schildering heeft een verhaal. Dat te doen helpt mij bij het terugvinden van mijn zelfvertrouwen. Ik heb hier in de opvang mijn kamer ingericht als mijn eigen wereld en probeer daar de rust te vinden’.

Iedereen kent via de media de beelden uit Oekraïne en kan daarbij een beeld vormen. Wat dat kan doen met de geest van een slachtoffer, is tot en met 10 september te zien in het Kulturhus. Een rauwe, eerlijke en kwetsbare expositie die laat zien wat een oorlog met het alledaagse leven van een mens kan doen.